E-SMM
E-SMM Nedir ?
Elektronik serbest meslek makbuzu (e-SMM), serbest meslek erbaplarının sundukları hizmet karşılığında yaptıkları tahsilatlar için elektronik ortamda düzenledikleri belgeye verilen addır.
Bir başka deyişle, e-serbest meslek makbuzu, matbu serbest meslek makbuzunun elektronik ortamda düzenlenmiş halidir.
e-İmza ya da Mali Mührümü aldım hangi yöntemle e-SMM kullanayım, aralarındaki farklar nelerdir?
Başvuru yöntemi, e-SMM Uygulamasını kullanım yöntemine göre tercihen değişebilir; e-SMM GİB Portal ve Özel Entegratör vasıtasıyla olmak üzere iki Yöntem ile oluşturulabilir.
Yöntemler Arasındaki Farkları Gösteren Tablo
| E-SMM | GİB Portal Töntemi | Özel Entegrasyon Yöntemi |
|---|---|---|
|
Başvuru |
e-SMM kullanmak için GİB üzerinden başvuru yapılmalıdır. |
Özel Entegratör sistemi üzerinden kullanılacaksa GIB üzerinden başvuru yapılabileceği gibi özel entegratörler mükellef adına GIB'e başvuru aktivasyonunu yapabilir. |
|
e-İmza/Mali Mühür Kullanımı |
Portal üzerinden işlem yaparken her zaman e İmza veya Mali Mühür işlem yapılan bilgisayarda kurulu ve takılı olmalıdır. Dolayısıyla e İmza sürücüsü ya da java gibi teknik gereksinimlerin bilgisayarda tam ve çalışır olması gerekmektedir. |
Makbuz keserken e İmza ya da Mali Mühürün bilgisayarda ya da mobil cihazlarda kurulu ve takılı olmasına gerek yoktur. Makbuzlar Özel Entegratörün Mali Mührü ile İmzalanmaktadır |
|
Makbuz Oluşturma ve Gönderme |
Makbuzlar GİB sisteminden tek tek oluşturulmakta ve imzalanmaktadır. Ayrıca toplu makbuz düzenleme ve imzalama gibi bazı fonksiyonel özellikler uygulamada bulunmamaktadır. |
Özel entegratörlerin toplu makbuz düzenleme ve imzalama gibi özel fonsiyonel özelliklerinden yararlanılabilir |
|
Gönderme |
Düzenlenen Makbuzların alıcılara iletilmesi süreçleri manuel ilerlemektedir. Makbuz bilgisayara indirildikten sonra kullanıcı çıktı alabilir ya da mail olarak alıcıya gönderebilir |
Makbuzların alıcılara iletimi konusunda özel entegratörlerin farklı fonksiyonel (mail, sms vb) fonksiyonel özelliklerinden yararlanılabilir |
|
Raporlama |
GİB üzerinden düzenlenen makbuzların raporlanmasına gerek bulunmamaktadır. |
Özel entegratörler makbuzları müteakip gün saat 24.00 e kadar GİB'e otomatik raporlamaktadırlar |
|
Makbuz Görsel Tasarım |
GİB portalı üzerinden düzenlenen makbuzlarda görsel tasarım yapılamamaktadır. GIB'in Standart tasarımı kullanılmaktadır. |
Özel entegratörün sunmuş olduğu fonksiyon özellikler çerçevesinde logo imza ve boyut tasarımları ile kişiye özel e SMM tasarımları oluşturulabilir. |
|
İptal İşlemi |
e-Arşiv Fatura portal üzerinden imzalanmış/onaylanmış e Arşiv niteliğindeki (e-SMM, e-MM ve e-Arşiv Faturalar) e belgeler uygulama üzerinden iptal edilemez. Fakat tevsik yükümlülüğü tarafınıza ait olmak üzere kayıtlarınıza almayıp, yeniden doğru bir biçimde makbuz veya fatura düzenleyebilirsiniz. |
Özel entegratörler tarafından İptal işlemi yapılıp ilgili e SMM, GİB'e iptal olarak raporlanmaktadır |
GİB üzerinden başvuru nasıl yapılır ?
GİB üzerinden başvuru yapmak için likteki adresi kullanabilirsiniz .https://portal.efatura.gov.tr/EArsivPortalBasvuru/
e-SMM yasal düzenleme
VUK 509 Hükümlerine Göre
IV.4. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması
1. Genel Olarak
Serbest meslek erbapları tarafından mesleki faaliyetlerine ilişkin tahsilatları için düzenlenen serbest meslek makbuzunun elektronik ortamda düzenlenebilmesi amacıyla, Kanunun 236 nci maddesine göre hali hazırda kâğıt ortamda düzenlenmekte olan “serbest meslek makbuzu”nun, elektronik belge olarak düzenlenmesi, muhatabının talebi doğrultusunda elektronik ortamda veya kâğıt olarak iletilebilmesi, elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilebilmesi ve Başkanlığa elektronik ortamda iletilmesi veya raporlanabilmesine ilişkin düzenlemeler bu bölümün konusunu oluşturmaktadır.
Bu Tebliğde düzenlenen e-Serbest Meslek Makbuzu, yeni bir belge türü olmayıp, kâğıt ortamdaki “Serbest Meslek Makbuzu” ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.
2. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Dahil Olma
e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olacak mükelleflerin;
a) Bu Tebliğde açıklanan usul ve esaslara uygun olarak, e-Serbest Meslek Makbuzu düzenleyebilme ve iletebilme konusunda gerekli hazırlıklarını tamamlamış olması,
b) Bu Tebliğin “V.l.” numaralı bölümünde belirtilen uygulamadan yararlanma yöntemleri ve başvuru esaslarına uygun şekilde e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmak için gerekli başvuruyu yapması,
gerekmektedir.
a) Serbest meslek erbabının; adı, soyadı, vergi dairesi, VKN veya TCKN’si, adresi.
b) Müşterinin adı, soyadı veya unvanı, adresi, vergi mükellefi ise vergi dairesi, VKN veya TCKN’si.
c) Belgenin düzenlenme tarihi ile saat ve dakika olarak düzenlenme zamanı ve belge numarası.
ç) Alman paranın miktarı (varsa vergi tevkifatı tutarları ve katma değer vergisi tutarları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde).
d) Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması, doğrulanması ve görüntülenmesine imkân vermek üzere, Başkanlık tarafından bilgi içeriği belirlenen karekod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren).
3. Başkanlık, ihtiyaç duyulması halinde söz konusu bilgilere ilave bilgilerin de e-Serbest Meslek Makbuzunda bulunmasını mükelleflere gerekli duyuruları ebelge.gib.gov.tr adresinde yaparak isteyebilir. Mükellefler e-Serbest Meslek Makbuzu üzerindeki zorunlu bilgilere ilave olarak ihtiyaçları doğrultusunda farklı bilgilere de yer verebileceklerdir.
4. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
Vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarının bu Tebliğin “İV.4.5.” numaralı bölümünde belirtilen sürelerde e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olması ve belirtilen tarihlerden itibaren serbest meslek makbuzlarını “e-Serbest Meslek Makbuzu” olarak düzenlemeleri zorunludur.
5. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçiş Süresi
Serbest meslek erbaplarından;
a) 1/2/2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanların 1/6/2020 tarihine,
b) 1/2/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna kadar,
e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren VUK 509 Nolu Tebliğde yer alan e-Belge Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Belgelerin Kâğıt Olarak Düzenlenebileceği Haller bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.
Zorunluluk getirildiği halde e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına süresi içinde geçmeyen mükellefler ile e-Serbest Meslek Makbuzu şeklinde düzenlenmesi gereken Serbest Meslek Makbuzunu, VUK 509 Tebliğinde yer alan e-Belge Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Belgelerin Kâğıt Olarak Düzenlenebileceği Haller bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde e-Serbest Meslek Makbuzu olarak düzenlemeyen ve almayan (matbu kağıt Serbest Meslek Makbuzu olarak düzenleyenler ve alanlar dahil) Mükellefler (232 nci maddenin birinci fıkrasının 1 ila 5 numaralı bentlerinde sayılanlar) hakkında Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulanır.
e-SMM nin düzenlenmesi ve teslimi
e-Serbest Meslek Makbuzu Düzenlenmesi ve Teslimi
Vergi Usul Kanunu 236 nci maddesinde serbest meslek erbabının, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşterinin de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetinde olduğu hüküm altına alınmıştır.
Anılan düzenleme çerçevesinde elektronik ortamda düzenlenen ve elektronik sertifika ile imzalanan e-Serbest Meslek Makbuzunun, muhatabının talebi çerçevesinde ıslak imzalı kâğıt çıktısı verilerek ya da elektronik ortamda iletilerek teslim edilmesi gerekmektedir. e-Serbest Meslek Makbuzu çıktısının ıslak imza ile imzalanması yerine serbest meslek erbabının imzasının notere tasdik ettirilip, e-Serbest Meslek Makbuzu üzerine atılacak ıslak imza yerine geçmek üzere hazır imzalı olarak düzenlenip teslim edilmesi de mümkündür.
Bu Tebliğ kapsamında e-Serbest Meslek Makbuzu düzenleyen mükelleflerin, söz konusu makbuzları elektronik ortamda muhafaza ve ibraz etmeleri gerekmektedir. Kendisine e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlenen mükelleflerin ise teslim yöntemine göre e-Serbest Meslek Makbuzunun kâğıt çıktısını veya elektronik ortamdaki halini muhafaza ve ibraz etmeleri gerekmektedir.
e-Serbest Meslek Makbuzu ve Raporunun oluşturulması ve gönderilmesinde uyulması gereken format, standart ve Raporlama süresi ebelge.gib.gov.tr adresinde yayımlanan teknik kılavuzlarda açıklanır.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:426) kapsamında onaylanan YN ÖKC’lerden e- Serbest Meslek Makbuzunda bulunan bilgileri de ihtiva eden e-Serbest Meslek Makbuzu Bilgi Fişinin, düzenleyen tarafından imzalanarak müşteriye verilmesi halinde söz konusu bilgi fişi nüshası da e-Serbest Meslek Makbuzunun kağıt çıktısı yerine geçer. Bu durum e-Serbest Meslek Makbuzunun, elektronik sertifika ile imzalanarak düzenlenmesi ve Kanun hükümlerine göre elektronik ortamda düzenleyicisi tarafından muhafaza edilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
Serbest meslek faaliyeti icra eden hekimlerden (diş hekimleri ile veteriner hekimler dâhil), e- Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına olarak dâhil olanların, banka veya kredi kartı ile yapacakları tahsilatlara ilişkin düzenlenecek ÖKC Bilgi Fişi (e-SMM Bilgi Fişi)’nde yer alan banka işlem bilgilerine (işyeri no, terminal no, tahsilatta kullanılan banka veya kredi kartı numarasının son dört rakamı, kart sahibinin adı soyadı, tahsilat tutarı, onay kodu) e-Serbest Meslek Makbuzu üzerinde yer verilmesi ve ÖKC bilgi fişinin de müşteriye verilmesi koşuluyla, EFT-POS özellikli YN ÖKC’lerin de 5/1/2008 tarihli ve 26747 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:379) ile 30/5/2008 tarihli ve 26891 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:382)’nde belirtilen POS (fiziki ve/veya sanal) cihazı yerine kullanılması mümkün olup EFT-POS özellikli YN ÖKC’den düzenlenen bilgi fişi e-Serbest Meslek Makbuzunun kağıt çıktısı yerine geçer.